Hoe bepaal ik mijn uurtarief als illustrator?

1. Waar vond ik veel info terug?

Eerst en vooral: deze blog is weer vanuit mijn standpunt geschreven. De info die ik heb verzameld, verwerkt en hoe ik deze interpreteer. Het kan dus zijn dat je elders een andere redenering gaat vinden en een andere manier van rekenen. 

Dat gezegd zijnde, waar vond ik info die me echt wat wijzer heeft gemaakt:
- Blog van Marloes de Vries (*held*)
- Flanders DC podcast met Laura Janssens (Niet nu Laura) en een chat met Laura zelf
- Podcast W.A.T. “tarieven bepalen als freelancer" ism Creative Shelter
- Gesprek met Creative Shelter
- boek “How to be an illustrator” van Darrel Rees
- boek “Handboek voor het opzetten van een ontwerppraktijk” van Kitty De Jong

En dan kunnen we van start gaan!

Nog even deze formule meegeven hoe je een uurtarief gaat berekenen:

tarief * gewerkte uren + auteursrecht + eventuele andere onkosten = UURTARIEF

2. Hoe start ik met dat tarief?

Wel, heel eenvoudig. Hoeveel heb jij nodig om alle rekeningen te bepalen? Hoeveel heb jij nodig om te leven? Stel dat je loontrekkende bent, wat is jouw nettoloon? Moet je zelf nog een auto betalen? Je huis, water, elektriciteit, boodschappen, … Dit allemaal bepaalt wat jij nodig hebt om van te leven.

“Ja maar ik doe dat in bijberoep hoor, bij mij is dat anders…” Pardon my French, maar bullshit! Je werkt voor je baas ook niet voor niks, ik hoop op zijn minst dat je voor jezelf ook niet gratis werkt. Het is een heel foute redenering om vanuit dit standpunt te vertrekken. Of de gedachte dat het voor jou een hobby is. De eerste stap is dus om jouw talent in te schatten naar waarde. 😉

Je moet dit eerst allemaal in kaart brengen voor je kan beginnen rekenen. I know: niet de leukste opdracht uit je hele bestaan, maar je zal ervan schrikken als je alles eens opgelijst ziet. Ik kan nu exact zeggen hoeveel klinkende euro’s ik nodig heb om deze vaste kosten allemaal te betalen. Handig, en het geeft je ergens ook wat rust.

3. BTW, belastingen en al de van verzekeringen

Eerst en vooral: welkom in België! Nee, serieus. Ik kan enkel maar spreken over de Belgische cijfers, woon je elders dan raad ik je aan om het goed op te zoeken.
Bij je tarief moet je ook nog 21% BTW rekenen. En deze mag je dan elk kwartaal betalen aan de overheid.
“Ja maar ik ben vrijgesteld van BTW zenne, ik ben een kleine ondernemer” Please take my advice… begin deze gewoon voor jezelf al standaard in te rekenen. Ik schat de kans zeer hoog dat er ooit een omschakeling komt zodat je deze wel mag betalen en better safe then sorry, niet? Trouwens;  als je vrijgesteld bent van BTW dan mag je jaarlijkse omzet niet hoger zijn dan 25k €. Believe me, da's niet veel. Dus nogmaals een gratis tip; reken die BTW al in je prijs.

En omdat je in het beste land ter wereld woont mag je rekenen op een 50% belastingen die je op je zuurverdiende centjes moet betalen. Say what? Inderdaad. De helft van je tarief is sowieso al “verschwunden” voor je er die chocomelk mee kan gaan drinken (misschien is zelfs die toef slagroom dan al te duur voor je…)

Wat met verzekeringen? Ah, laten we die er ook even bij nemen: de meest vergeten administratieve rompslomp voor de zelfstandige! Als je zelfstandige bent dan moet je ook zelf instaan voor je hospitalisatieverzekering, je pensioen, gewaarborgd inkomen, burgerlijke aansprakelijkheid, ... Begint het al een beetje te draaien in je hoofd? Wel, dat was bij mij ook. Maar gelukkig heb ik het nu helder.

Laten we even terugkeren naar je loonbrief als je werkt voor een bedrijf. Dit maakt het misschien een beetje eenvoudiger om het te begrijpen. Stel dat jij een bruto inkomen hebt van ongeveer 3500 € met een wagen, tankkaart, hospitalisatieverzekering, en maaltijdcheques allemaal inbegrepen. Ok, klaar?
Daar gaat nog bedrijfsvoorheffing, bijdrage hospitalisatieverzekering, bijdrage voor de auto, eigen bijdrage maaltijdcheques etc van af. En heel erg grof gerekend houden we daar een 2000 € netto van over. Daar moet je dan je huishuur, water, elektriciteit, boodschappen, andere onkosten van af trekken. Hoeveel blijft er over voor jou om te sparen? Niet veel?

Wel, deze rekenoefening moet je ook doen als zelfstandige. Maar jij draagt alle kosten alleen. Zie je het nog zitten? Komaan he, niet opgeven!

** Gratis tip: Stel dat je 400 € (excl. BTW) verdiend, dan hou je er maximum 200 € van over, deel alles dus door 2. Wil je echt veilig spelen? Neem dan 60% ipv 50%.

4. Gewerkte uren

Welke uren reken je allemaal aan? Enkel die waar je effectief iets fysieks "doet" voor de klant? Of je voorbereidingen ook?

Laat ons het verhaal van een illustrator bekijken.
Stel dat we besloten hebben om samen te werken aan een illustratie. Ik ga sowieso met jou nog contact opnemen: ofwel via mail, ofwel via telefoon/videocall. Dit om een duidelijker beeld te krijgen van jou behoeftes en verwachtingen. (deze intake doe je toch niet helemaal gratis hoop ik?) Hierna gaat mijn brein aan het werk. Ik denk na over de compositie, de figuren, de kleuren, …. Eens dat denkproces vorm krijgt dan maak ik een schets. (Nogmaals: een illustratie verschijnt niet op magische wijze ineens op een wit blad)
De schets wordt naar jou verzonden in een mail en jij geeft feedback (dit is correctieronde 1) Ik ga met jouw feedback aan de slag en pas de schets aan. You’ve got mail! Je kan hier nogmaals een correctie op aanbrengen en dan ga ik definitief aan de slag. (dit was correctieronde 2)
Ik werk de schets helemaal uit in detail: inkleuren, vormgeving, schaduw en licht… laat ons zeggen dat hierin alles samen komt. Alles wordt gedigitaliseerd en naar jou verzonden of naar de drukker. Indien het een drukwerk is dan moet ik eerst nog alle goedzetten van lay-out, tekst, … dit komt dan een allerlaatste keer bij jou (dit is de “goed voor druk”) en wordt dan verzonden naar de drukkerij. Waar ik trouwens ook al de selectie heb gemaakt van de papiersoort, drukproces enz.
Klinkt als een hele boterham? Ja, dat is ook zo. En het is maar logisch dat je deze uren ook aanrekent.
Ikzelf ben hierin heel transparant, een kaartje op maat? Wel, reken maar op 3u werk. Gemiddeld. Want je zal maar net die ene klant hebben die 100 suggesties doorgeeft na de eerste schets…

Na veel vergelijken, vragen en opzoeken kan ik jullie garanderen dat een uurtarief vanaf 65€ heel normaal is. Vanaf, dus da’s het minimum. Hoe beter je bent, hoe hoger je tarief uiteraard. Maar dan nog: jij bepaalt je tarief en niet iemand anders. En weeral... 65 € waarvan je 50% moet afstaan... inderdaad 32,5 € per uur waar je dan zelf nog die auto, verzekeringen etc. moet betalen...

Ben je al een beetje mee in het verhaal? Goed zo, want er komt nog een zwaar stuk aan. 

5. Auteursrecht wadisda?

En nu valt bij de meeste mensen een oorverdovende stilte. Want hoe werkt dat nu eigenlijk die auteursrechten? Ik vind dit zelf gigantisch moeilijk maar ik ga het eenvoudig proberen uitleggen. Als ik een illustratie maak dan is dit “mijn idee” en “mijn creatief talent” dat hierin inzit. En dat moet ook vergoed worden.
Laat me even kijken of ik het wat eenvoudiger kan maken: stel dat wij de uitvinder zijn van de iphone. Dan nemen we een patent op dit product want het is een geweldig idee en we willen niet dat iemand dit kopieert van ons. We beschermen ons product voor copycats en andere katten…

Wel: auteursrecht kan je hier perfect mee vergelijken. Ik heb niet graag dat iemand anders met de pluimen gaat lopen met mijn illustratie. Want dat is mijn kindje, mijn creatie, mijn talent.

Als het een illustratie is voor een particulier die een uitnodiging wil voor zijn verjaardag dan is dit een lage kost. Het feest is immers privé en ik denk niet dat je de uitnodiging gaat gebruiken op billboards langs de autostrade. Stel dat jij een illustratie vraagt die zal gebruikt worden in een bekend magazine, op verschillende social media kanalen en op een website… tja, dan kost het iets meer want de illustratie wordt gedeeld met een groot publiek.

Dat, beste mensen, is auteursrecht heel eenvoudig uitgelegd.

Oh ja, auteursrechten worden fiscaal ook anders belast! Hier geldt de regel van 21% BTW niet maar zit je met een veel lager percentage. En eerlijk? Het is zo een ingewikkelde materie dat ik met plezier ben beginnen samen werken met de mensen van Creative Shelter. Zij nemen dit stuk in de facturatie volledig van mij over. Handig! (Ik teken mensen, ik ben geen boekhouder...)

** Gratis tip: Heb je een beroep waarbij je werkt met creatieve inhoud? (illustrator, schrijver, fotograaf, graficus, ...) kijk dan zeker eens op www.creativeshelter.be

6. Inflatie en andere tips

Dit woord kennen we allemaal. Het leven dat duurder wordt waardoor wij meer moeten betalen. Je uurtarief moet je elk jaar opnieuw gaan herbekijken. Het is niet logisch dat jij 10 jaar aan hetzelfde loon werkt. Als een brood duurder wordt bij de bakker, waarom zou jij je uurtarief dan niet mogen opslaan? Geneer je niet, maak je huiswerk en bereken jouw juiste tarief.

“Moet ik dan mijn uurprijs overal vermelden?”
Eum… nee. Meestal werk je met opdrachten waarin je alles incalculeert. Dan heb je een totaalprijs.
En dan nog dit: als je een aanbod krijgt voor een project van lange termijn, dan is het ook logisch dat je de kost ietwat naar beneden brengt. Omdat die lange termijn jou een inkomen garandeert waarvoor je anders heel veel kleine opdrachten moet doen (en binnenhalen)

Het is heel moeilijk om jezelf opslag te geven maar trust me: je bent het waard. Stel jezelf dikwijls eens de vraag wat je zou doen moest je voor een werkgever werken. Daar vraag je op de gepaste tijden ook een opslag om je werkt en inzet te belonen. Wel, dit mag je voor jezelf ook doen. 

Phoe! Dat was me wel een hele boterham niet? Laat me gewoon kort zeggen: jij hebt een talent, en dat talent is iets wat anderen niet zomaar hebben. En voor dat talent mag je betaald worden!

Dus stel je voor dat je een illustrator hebt die je een all in prijs geeft van 50€ voor een illustratie op maat... dan wil dit zeggen dat diezelfde illustrator slechts 25 € maximum overhoud aan zijn werk. Voor hoeveel uur? Dat is dan de illustrator van "De laagste Prijs".  Maar of dit ook de beste prijs is? Voor jou misschien wel, maar bekijk het vanuit het standpunt van die illustrator.

Afsluiten wil ik tot slot nog met volgende persoonlijke opinie. Het is door concullega's die onder een prijs werken dat een sector wordt kapot gemaakt. De kwaliteit gaat naar beneden, zowel van het product als van het contact. En is dit wat we willen? Willen we echt gratis werk hebben en weten dat we zo ondernemers aan de rand van de afgrond brengen? Of willen we net weer inzetten op het ambachtelijke, de kwaliteiten van lokale talenten en het persoonlijke contact dat we met die ondernemer hebben?

De keuze is aan jou 😉

Heb je over dit onderwerp vragen opmerkingen of andere ideeën? Ik heb hiervoor speciaal de reacties onderaan open gezet, hou het netjes dames en heren! We also have feelings...